-
1 холык
сущ.; = холкы1) хара́ктер, нату́ра, нрав, но́ров прост.йомшак холык — мя́гкий хара́ктер
кыю холык — сме́лый (реши́тельный) хара́ктер
холык күрсәтү — проявля́ть, пока́зывать свой но́ров
һәркемнең үз холкы — у ка́ждого свой нрав
2) пова́дка (-и), накло́нности, поведе́ние, мане́рыначар холыкларны ияртү — перенима́ть дурны́е накло́нности (мане́ры)
-
2 холык-фигыль
сущ.; собир.; = холыклы-фигылехара́ктер, нрав, нату́ра, пова́дкахатын алганда, холык-фигылен белеп ал — выбира́й жену́ по хара́ктеру (букв. бери́ жену́, узна́в её хара́ктер)
-
3 холык
характер, нрав -
4 холык-фигыль
нрав, характер -
5 холык
сущ. характер, нрав, норов -
6 холык-фигел
сущ. собир.характер, нрав -
7 гадәт-холык
сущ.; собир.нрав, хара́ктер, поведе́ниегадәт-холыклары белән туры килешмәү — не сойти́сь хара́ктерами
гадәт-холыгы каты кеше — челове́к круто́го нра́ва (хара́ктера)
гадәт-холыкны тәрбияләү — воспи́тывать хара́ктер
-
8 холкы
= холык -
9 холыклы-фигыле
-
10 xolıq
-
11 усал
1. прил.1) в разн. знач. злой, зло́бный; серди́тыйусал кешеләр — злы́е лю́ди
усал караш — зло́бный взгляд
усал күзләр — серди́тые глаза́
усал эт — зла́я соба́ка
2) злой, дурно́й, плохо́йусал холык — дурно́й хара́ктер
3) прям.; перен. свире́пый, лю́тыйусал җәнлек — лю́тый зверь
усал җил — свире́пый ве́тер
4) жесто́кий, злой, безжа́лостный, беспоща́дный, суро́выйусал язмыш — суро́вая судьба́
тормышның усал яклары — суро́вые сто́роны жи́зни
5) злой, язви́тельный, е́дкий, ко́лкийусал сүз — язви́тельное сло́во
усал фельетон — язви́тельный фельето́н
усал карикатура — зла́я карикату́ра
6) разг.; перен. ( очень) кре́пкий, о́стрый, е́дкийбик усал аракы — о́чень кре́пкая во́дка
7) диал. озорно́й2. нареч.усал балалар — озорны́е де́ти
1) зло, зло́бно, серди́тоусал карау — смотре́ть зло́бно
2) безжа́лостно, беспоща́дно, жесто́ко3) ко́лко, язви́тельно, е́дко4) кре́пко, о́стро5) ду́рно, непристо́йно3. сущ.усал сүгенү — руга́ться непристо́йными слова́ми
1) миф.; см. ушал2) злю́ка, злоде́йка, злоумы́шленник3) озорни́к, шалу́н ( о детях)•- усал көлү
- усал ният белән
- усал ниятлелек
- усал телләнү
- усал телләр
- усал холыклы -
12 бөгелмәс
прил.1) неги́бкийбөгелмәс тал — неги́бкий ивня́к
2) перен. несгиба́емый, твёрдый, непоколеби́мый, непрекло́нныйбөгелмәс командир — несгиба́емый команди́р
бөгелмәс холык — твёрдый хара́ктер
-
13 буйсынмас
прил.1) непокорённый, непоко́рный, непослу́шный, своенра́вныйбуйсынмас кеше — непослу́шный челове́к
буйсынмас холык — своенра́вный хара́ктер
2) сто́йкий, непоколеби́мый, несгиба́емый, непрекло́нныйбуйсынмас кыяфәт — непрекло́нный вид
-
14 гарьсез
прил.1) необи́дчивый; неприхотли́выйгарьсез холык — необи́дчивый хара́ктер
2) бессо́вестный, бессты́дный, бессты́жий прост.; наха́льныйгарьсезнең битенә төкерсәң, яңгыр төште, дияр — (посл.) е́сли плю́нуть наха́льному в лицо́, ска́жет: "Дождь идёт" (ср.: плюнь в глаза́ - всё бо́жья роса́)
-
15 гасаби
прил.; уст.; книжн.1)а) не́рвный, нерво́зный, относя́щийся к не́рвной систе́мегасаби хасталыклар — не́рвные боле́зни
гасаби калтырану алды — охвати́ла не́рвная дрожь
б) не́рвный; нерво́зный, разгне́ванный, рассе́рженный, возбуждённыйалҗыган вә гасаби адәмнәр — уста́лые и не́рвные лю́ди
гасаби күренү — каза́ться не́рвным, возбуждённым
2) нетерпели́вый; холери́ческийгасаби холык — нетерпели́вый хара́ктер
• -
16 җилбәзәк
прил.ве́треный, легкомы́сленный, непостоя́нныйҗилбәзәк кеше — ве́треный челове́к
җилбәзәк хатын-кыз — ве́треница
җилбәзәк холык — легкомы́сленный хара́ктер
-
17 иләс
I сущ.; уст.при́зрак, привиде́ние; галлюцина́цияII прил.1) поры́вистый, пы́лкий, увлека́ющийся ( о сердце)иләс күңел — пы́лкая душа́
2) взба́лмошный, ве́треный, легкомы́сленныйиләс холык — взба́лмошный хара́ктер
иләс малай — ве́треный ма́льчик
иләс кеше — легкомы́сленный челове́к; ве́треник, ве́треница
-
18 йомшак
I 1. прил.1)а) в разн. знач. мя́гкий (пух, воск, металл, климат, приговор)кыш бик йомшак килде — зима́ вы́далась о́чень мя́гкая
куллары йомшак кына — ру́чки мя́гонькие
йомшак су — мя́гкая вода́
йомшак җәза — мя́гкое наказа́ние
б) мя́гкий, ры́хлыййомшак туфрак — ры́хлая по́чва
йомшак кар — мя́гкий снег
2) мя́гкий, не́жный, до́брый, ла́сковый (голос, обращение, взгляд)җырчының тавышы йомшак, матур — го́лос певца́ не́жный, краси́вый
3) мя́гкий, ти́хиййомшак адымнар — мя́гкие шаги́
йомшак шаку ишетелде — разда́лся ти́хий стук
4) в разн. знач. сла́бый, плохо́й (слух, свет, огонь, руководитель, учение, доклад и т. п.)йомшак тәнкыйть — сла́бая кри́тика
йомшак хуҗалык — сла́бое хозя́йство
йомшак тәртип — сла́бая дисципли́на
5) перен. сла́бый, безво́льный, дря́блыййомшак кеше — безво́льный челове́к
йомшак холык — сла́бый хара́ктер
6) перен. сла́бый, некре́пкиййомшак тәмәке — некре́пкий таба́к
2. нареч.йомшак эремә — сла́бый раство́р
1) мя́гко, приве́тливо, ла́сковойомшак мөгамәлә итү — обраща́ться мя́гко
йомшак сөйләшә — разгова́ривает ла́сково
2) сла́бо, пло́хотәртип йомшак куелган — дисципли́на поста́влена пло́хо
дәрескә йомшак әзерләнгән — подгото́вился к уро́кам сла́бо
3) мя́гко, ти́хо, пла́вно ( о движениях)йомшак хәрәкәтләнә — дви́гается пла́вно
4) обычно с частицей кына слегка́йомшак кына ишеккә шаку — слегка́ постуча́ть в дверь
йомшак кына кулын кысу — слегка́ пожа́ть ру́ку
•- йомшак аланчы
- йомшак аңкау
- йомшак вагон
- йомшак гөләп
- йомшак йогырт
- йомшак коңгызлар
- йомшак күн
- йомшак масса
- йомшак тартыклар••йомшак авыз — мя́мля; см. тж. мәми авыз
йомшак алтын — мя́гкое зо́лото
йомшак баш — тупи́ца; ду́рень, дурале́й (прост.)
йомшак җәеп (түшәп, тотып) катыга утырту (яткыру) — мя́гко сте́лит, да жёстко спать
йомшак җиреннән (урыныннан) тоту — найти́ уязви́мое ме́сто, наступи́ть на люби́мую мозо́ль
йомшак итеп (кына итеп) әйткәндә — мя́гко говоря́; что́бы не сказа́ть бо́льше
йомшак күңеллелек — серде́чность, незлоби́вость
йомшак күңеллеләнү — добре́ть
йомшак муен — мя́мля, мягкоте́лый челове́к
йомшак телле (сүзле) — сладкоречи́вый
- йомшак җирйомшак характерлы — мягкоте́лый, малоду́шный
- йомшак урын
- йомшак куллылык
- йомшак күңелле
- йомшак як II сущ.1) диал. кала́ч, мя́гкий пшени́чный хлеб2) в притяж. ф. йомшагыа) мя́котьбот йомшагы — мя́коть бедра́
җимеш йомшакклары — мя́коть плодо́в
б) мя́кишкәгазьне ипи йомшагы белән ябыштыру — прикле́ить бума́гу хле́бным мя́кишем
-
19 котырынкы
прил.; см. котырынган 2)-5)котырынкы ут ялкыны — пла́мя разбушева́вшегося огня́
котырынкы каршылыкка очрау — встре́тить неи́стовое сопротивле́ние
котырынкы холык — необу́зданный нрав
котырынкы бәхәсләр — ожесточённые спо́ры
котырынкы атака — я́ростная ата́ка
-
20 күрек
I сущ.; разг.красота́, краса́; пре́лестьтабигать күрке — пре́лесть приро́ды
мәктәпнең күрке һәм мактанычы — краса́ и го́рдость шко́лы
алмак күрке - бирмәк — (погов.) долг платежо́м кра́сен
тауның күрке таш белән, адәм күрке баш белән — (погов.) красна́ гора́ камня́ми, а челове́к кра́сен голово́й (умо́м)
II сущ.ишектән кергәч - күрек уза, түргә менгәч - холык уза — (погов.) встреча́ют по оде́жде (красоте́), провожа́ют по уму́ (букв. по хара́ктеру)
гармун күреге — меха́ гармо́ни
III сущ.; уст.янгынга күрек белән бармыйлар — (погов.) с ме́хом на пожа́р не хо́дят
күрек киемнән йөрү — ходи́ть в меха́х
күрек кигән күркәм булыр — (погов.) тот, кто хо́дит в меха́х, вы́глядит краси́во
- 1
- 2
См. также в других словарях:
холык-фигыль — Характер, холык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
холык — 1. Кешенең икенче берәүгә, әйләнә тирәгә мөнәсәбәтендә, үзен тотышында чагыла торган иң тотрыклы төп психик сыйфатлар җыелмасы, характер 2. Гадәт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әшәкеләнү — 1. Әшәкегә әйләнү, әшәке хәлгә килү 2. Холык, үзен тотыш ягыннан начарлану 3. Бозылу, начарлану … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
балку — 1. Берәр нәрсәнең өслеге яп якты булып тору, күренү. күч. Ачык төсләр белән күз карашын җәлеп итү 2. күч. Җанлану, нурлану, ягымлылану (кеше йөзе тур.). Йөзгә чыгып, ачык беленеп тору (кәеф, холык, хис тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дорфа — с. Тупас (мөгамәлә, холык сыйфатлары тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ипләмә — Эшләгәндә коралны, детальне уңайлырак тотар өчен җайланма. ИПЛӘНҮ – 1. Файдаланырга җайлы, көйле булу, уңайлану 2. Холык төзәлү, әйбәтләнү 3. Берәр нәрсәгә күнегү, җайлашу, яраклашу тормышка ипләнергә азаплана 4. киемнәр төзәтелде, ипләнде … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йоктыру — 1. Эләктерү, күчерү (йогышлы чирне) 2. Берәр төрле һөнәр, гадәт яки холык сызыгын икенче кешегә күчерү, шундый йогынтыга дучар итү бозыклык й … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йөрәк — 1. Кан әйләнешен тәэмин итә торган, мускуллы капчык сыман орган 2. күч. Кешенең һәртөрле хис, тойгы, кәеф, кичерешләре җыелмасы символы. Мәхәббәт хисләре символы 3. күч. Кешенең эчке дөньясы (рух, җан, күңел, холык, намус) таш й. йөрәгем һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кылык — диал. 1. Эшләгән, башкарган эш; эшли торган эш 2. Холык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
натура — 1. Рәсем ясау, кинога төшерү, әсәр язу һ. б. өчен табигый үрнәк 2. Холык, табигать, характер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
салмак — 1. Тигез һәм бер көйгә, чагыштырмача әкрен дәвам итә торган. Йомшак, тигез һәм сузынкы (сөйләм, тавыш һ. б. тур.) 2. Төшеп салыныбрак тора торган, салынкы салмак болытлар 3. Чагыштырмача бәләкәй, вак булса да, шактый авыр 4. Басынкы, сабыр (кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге